Detailinformationen
Reformatorenbriefe Universitätsbibliothek Leipzig Signatur: Ms 2630/1
Funktionen
Reformatorenbriefe Universitätsbibliothek Leipzig
Signatur: Ms 2630/1
Melanchthon, Philipp (1497-1560) [Korrespondenzpartner], Luther, Martin (1483-1546) [Korrespondenzpartner], Möller, Joachim (-1644) [Korrespondenzpartner], Cruciger, Caspar (1504-1548) [Korrespondenzpartner], Dietrich, Veit (1506-1549) [Korrespondenzpartner], Brück, Christian (1516-1567) [Korrespondenzpartner]
Wittenberg, 1550 [Mitte 16. Jahrhundert]. - Bl. I-II, 238 Bl., Latein. - Korrespondenz, Abschrift
Inhaltsangabe: Die Handschrift mit Abschriften von Reformatorenbriefen und einem Autograph Philipp Melanchthons entstand Mitte des 16. Jhs. Der Schreiber ist nicht bekannt. Das Buch befand sich im Besitz von Johann Gottlob Lunze, Konrektor der Nikolaischule in Leipzig. Nach dessen Tod 1826 gelangte sie in die UBL, vgl. Karpp, S. 65-74. (Bl. 1r-1v:) Johann Agricola an Luther (Mitte September 1528, Fortsetzung von Bl. 183v; WABr 4, 565) (Bl. 1v-2v:) Agricola an Luther und Melanchthon (23. Oktober 1528; WABr 4, 591) (Bl. 3r-3v:) Luther an Agricola (25. Oktober 1528; WABr 4, 592) (Bl. 4r-4v:) Agricola an Bugenhagen (2. November 1528; ediert: Otto Vogt (Hg.,), Dr. Johannes Bugenhagens Briefwechsel, Stettin 1888, S. 82.). (Bl. 4v-5r:) Luther an Agricola (1. Februar 1529; WABr 5, 14). (Bl. 10r:) Acta Ratisponensia, Text nicht ausgeführt. (Bl. 11r-11v:) Melanchthon an Justus Jonas (26. März 1541; MBW 2643). (Bl. 11v-12v:) Caspar Cruciger an Bugenhagen (16. März 1541; CR 4, 133). (Bl. 13r-13v:): Melanchthon an Luther (4. April 1541; MBW 2655). (Bl. 13v-15r:): Melanchthon an Paul Eber (29. März [1541]; MBW 2649). (Bl. 15v-16r:): Joachim Moller an Paul Eber (24. März 1541; CR 4, 137-138). (Bl. 16v-17r:): Melanchthon an Paul Eber (4. April [1541]; MBW 2654). (Bl. 17v-20v:): Caspar Cruciger an Luther und Bugenhagen (22. April 1541; CR 4, 182-184). (Bl. 20v-21v:): 15 Articuli qui in diete Ratisponensi presenti, per doctores et Theologos debent examinari et determinari 1541. (Bl. 22r-23v:): Wolfgang von Anhalt und die sächsischen Legaten in Regensburg an Kurfürst Johann Friedrich und Herzog Johann Ernst von Sachsen (26. April 1541; CR 4, 188-189). (Bl. 23r-23v:) Von den Bepstischen teyls wegen zu der Religion handtlung ver-ordnet. (Bl. 26r-26v:) Melanchthon an Bugenhagen (17. Dezember 1540; MBW 2583). (Bl. 26v-27r:) Melanchthon an Veit Örtel (17. Dezember [1540]; MBW 2588). (Bl. 27v-31v:) Caspar Cruciger an Justus Jonas (16. Dezember 1540; CR 3, 1224-1226). (Bl. 32r-33v:) Die evangelischen Prediger an Nicolas Perrenot de Granvelle (21. Dezember 1540; CR 3, 1236-1239, hier bis 1237, Z. 8 von unten, Fortsetzung: Bl. 154r; MBW 2593). (Bl. 34r-34v:) Fragment componere articulos ... mihi mittas. (Bl. 35r:) Gestrichenes Brieffragment. (Bl. 37r-37v:) Caspar Cruciger an Veit Dietrich (29. April 1537; CR 3, 354-355). (Bl. 38r-40r:) Caspar Cruciger an Veit Dietrich (27. Juni [1537]; CR 3, 384-387). (Bl. 40v:) Conrad Cordatus an Caspar Cruciger (kurz vorher; Beilage zu CR 3, 384-387). (Bl. 40v-41v:) Melanchthon an Conrad Cordatus (15. April 1537; CR 3, 342-346, hier bis 348, Z. 5 von unten; Fortsetzung: Bl. 184r; MBW 1889). (Bl. 42r:) Melanchthon an Christoph Rühel ([August?] 1533; CR 2, 653-654, hier Rest ab 654, Z. 6 von unten; MBW 1353). (Bl. 42r-43r:) N.N. an den Rat einer Stadt (o.D.; CR 10, 64). (Bl. 43v-44v:) Johann Reiffenstein an N.N. (o.D.). (Bl. 44v-45r:) Christian Brück an Gregor Brück (o.D.). (Bl. 45r-45v:) Christian Brück an Gregor Brück (o.D.). (Bl. 45v-46r:) Christian Brück, verfasst von Melanchthon, an Gregor Brück (Juni 1534; MBW 1454). (Bl. 46r-46v:) Christian Brück an Gregor Brück (27. April 1534). (Bl. 46v-47r:) Christian Brück an Gregor Brück (o.D.). (Bl. 47r-48r:) N.N. an Anton Musa, Ecclesiastes in Rochlitz (Wittenberg, 12. April 1540). (Bl. 48r-49r:) N.N. an Conrad Neobarius in Paris (o.D.). (Bl. 49r-49v:) Melanchthon an seinen Vater Georg Schwarzerdt (o.D.; vgl. Bl. 77v-78r; CR 10, 73-74, hier bis 74, Z. 5 von unten, Fortsetzung: Bl. 172). (Bl. 50r:) Melanchthon an Johannes Laski (2. Februar 1535; Fortsetzung von Bl. 191v; CR 2, 841, Z. 3; MBW 1536). (Bl. 50r-54r:) Melanchthon an den Senat der Universität Tübingen (12. Oktober 1537; MBW 1951). (Bl. 54r-55v:) Melanchthon an Königin Margarete von Navarra (13. Juni 1534; MBW 1449). (Bl. 55v-57r:) Melanchthon an Jakob Micyllus (2. Hälfte Dezember 1525; MBW 433). (Bl. 57r-58r:) Melanchthon an Georg Werner (1. Januar 1537; MBW 1830). (Bl. 58v-59r:) Melanchthon an Georg Werner (12. Februar 1538; MBW 1995). (Bl. 59r-60r:) Melanchthon an Fürst Georg von Anhalt (22. Mai 1539; MBW 2207). (Bl. 60r-61r:) Melanchthon: Empfehlungsschreiben für einen Äthiopier (4. Juli 1535 oder 1534; MBW 1460). (Bl. 61r-63v:) Melanchthon an Leonhard von Eck (18. Oktober 1535; MBW 1647). (Bl. 63v-65r:) Melanchthon an Andreas Osiander (10. August 1537; MBW 1931). (Bl. 65r-67r:) Melanchthon an Philipp Glüenspieß (22. oder 20. Juli 1538; MBW 2065). (Bl. 67r-69r:) Melanchthon, Tischrede: Narratio. Cum quidam Gregorius miles … perscriptam esse. (Bl. 69v:) Melanchthon, Tischrede: Anno 1534 reduxit Philippus Landgravius ... per tre hebdomadas. (Bl. 70r-70v:) Melanchthon an Wilhelm Reiffenstein (19. April 1535; MBW 1560). (Bl. 70v-71v:) Oratio, Ansprache eines jugendlichen Rektors der Universität Wittenberg: Ego quod sanctum foelixque sit ... fideliter obtemperate. (Bl. 71v:) Herzog Johann Ernst von Sachsen an Pfalzgraf Philipp, Bischof von Naumburg (April 1535; CR 3, 873-875). (Bl. 73r-73v:) [Melanchthon] an einen Freund (o.D.; CR 10, 76-77). (Bl. 73v-75v:) Melanchthon an seinen Vater Georg Schwarzerdt (o.D.; CR 3, 220-222). (Bl. 75v-76r:) Melanchthon an N.N.: Cum dedissem literas ad fratrem tuum ... placandum esse. (Bl. 76r:) H. B. an Johannes Rivius (o.D.). (Bl. 76v:) Lehrer des Philipp Reiffenstein an dessen Bruder Wilhelm Reiffen-stein: Tametsi id debeam omnibus ... Gratum fuit munus uxori missum. (Bl. 77r-77v:) [Albert Reiffenstein] an seinen Vater (o.D.; CR 4, 1025-1026). (Bl. 77v-78r:) Melanchthon an seinen Vater Georg Schwarzerdt (o.D.; vgl. Bl. 49r-49v; CR 10, 70-71). (Bl. 78r-78v:) [Johann Wilhelm Reiffenstein] an seinen Vater (o.D.; CR 10, 57-58). (Bl. 78v-79r:) N.N. an Johann Marcellus (CR 10, Nr. 6999, S. 18). (Bl. 79r-80r:) H. B. an [Johann Sturm] (Wittenberg 1536; CR 3, 222-224). (Bl. 80r-80v:) H. B. an seinen Vater (CR 4, 1023-1024, hier ab Z. 3). (Bl. 80v-81r:) N.N. an Johannes Rivius (Wittenberg, Anfang März 1533; CR 4, 1015-1016). (Bl. 81r-81v:) N.N. an seinen Lehrer: Quod proficiscente ... mihi scripseris. (Bl. 81v-83r:) Melanchthon an Bernhard Baumgartner: Gedicht. (27. Juli 1530 oder kurz davor; MBW 989). (Bl. 83r-85v:) N.N.: Oratio habita in promotione Anno 1534. Cum publica con¬suetudo nobis hoc loco … praemiis ornabitur. (Bl. 90r:) Überschrift: Acta Wormacensia. (Bl. 90r-91r:) Caspar Cruciger an Ambrosius Berndt und Georg Rörer, unvoll-ständig (22. November 1540; CR 3, 1058-1060). (Bl. 91r-91v:) Caspar Cruciger an Luther, Justus Jonas und Bugenhagen (22. November 1540; Fortsetzung: Bl. 101r, WABr 9, 276-277, hier 276, Z. 19). (Bl. 93r-94r:) Luther an Georg Spalatin (20. Juli 1530; WABr 5, 486-488). (Bl. 94r-95r:) Luther an Justus Jonas (24. April 1530; WABr 5, 289-290). (Bl. 95v-96r:) Luther an Gabriel Zwilling (19. Juni 1530; WABr 5, 381-383). (Bl. 96r-96v:) Luther an Friedrich Pistorius, Abt von St. Aegidien in Nürnberg (20. August 1530; WABr 5, 550). (Bl. 97r-99r:) Melanchthon an Johannes Brenz (12. Mai 1531; MBW 1151). (Bl. 99r:) Epistolae comitiorum Augustanorum 1530 Philippi ad Luther. (Bl. 99r-99v:) Melanchthon an Luther (28. April 1530; MBW 892). (Bl. 100r-100v:) Melanchthon an Luther (4. Mai 1530; CR 2, 28-40, hier bis 39, Z. 24; MBW 899). (Bl. 101r:) Cruciger an Luther, Justus Jonas und Bugenhagen (22. November 1540; Fortsetzung von Bl. 91v; WABr 9, 276, Z. 19). (Bl. 101v-104v:) Namensliste der Wormser Gesandten (CR 3, 1160-1162). (Bl. 105r-105v:) Melanchthon an Luther (2. Dezember 1540; MBW 2572). (Bl. 106r-106v:) Luther an Johann Agricola (12. Mai 1521; WABr 2, 335-336). (Bl. 107r-107v:) Luther an Johann Agricola (20.9.1526; WABr 4, 119-120). (Bl. 107v-108v:) Luther an Johann Agricola (21. Oktober 1525; WABr 3, 588-590). (Bl. 108v-109v:) Luther an Johann Agricola (18.2.1526; WABr 4, 33-34). (Bl. 109v-110r:) Luther an Johann Agricola (18. April 1526; WABr 4, 55-56). (Bl. 110r-110v:) Luther an Kaspar Müller (26. Mai 1526; WABr 4, 80-81). (Bl. 111r-111v:) Luther an Johann Rühel (8. Juni 1526; WABr 4, 87-88). (Bl. 112r-112v:) Luther an Johann Agricola (27. Juni 1526; WABr 4, 94-95). (Bl. 112v-113r:) Luther an Johann Agricola (11. Mai 1526; WABr 4, 73-74). (Bl. 113r-113v:) Luther an Johann Agricola (1. Januar 1527; WABr 4, 148-149). (Bl. 113v:) Luther an Johann Agricola (Anfang Juli 1527; WABr 4, 219-220, hier bis 219, Z. 6). (Bl. 114r-117v:) Antwort der Evangelischen an die Präsidenten (27. Dezember 1540; Fortsetzung v. Bl. 199v; CR 3, 1254, Z. 13). (Bl. 118r-120r:) Melanchthon an Luther (28. Dezember 1541 oder 1540; MBW 2601). (Bl. 120v-121r:) Melanchthon an Justus Jonas (21. Dezember 1540; MBW 2595). (Bl. 121v-126r:) Granvelles Rede (24. November 1540; CR 3, 1164-1168). (Bl. 126v-129r:) Rede des Tommaso Campeggio (8. Dezember 1540; CR 3, 1192-1195). (Bl. 129r-129v:) Responsio data per Docto. Jacobum Reuter Scribam Mogunti-num (CR 3, 1195). (Bl. 129v-135r:) [Melanchthon]: Nicht verlesene Antwort der Protestanten auf die Rede des päpstlichen Gesandten Tommaso Campeggio in Worms (8. De-zember 1540; MBW 2578). (Bl. 135v-137v:) Caspar Cruciger an Bugenhagen (14. Dezember 1540; CR 3, 1212-1213). (Bl. 138r-138v:) Luther an Justus Jonas (26. August 1530; WABr 5, 579-580). (Bl. 138v-139v:) Luther an Melanchthon (5./28. August 1530; MBW 1049). (Bl. 139v-140r:) Luther an Melanchthon (26. August 1530; MBW 1047). (Bl. 140r-142r:) Luther an Melanchthon (15. September 1530; MBW 1077). (Bl. 142r-144v:) Luther an Justus Jonas (20. September 1530; WABr 5, 628-630). (Bl. 144v-147r:) Luther an Justus Jonas (29. Juni 1530; WABr 5, 408-411). (Bl. 147r-149r:) Luther an Johann Agricola (30. Juni 1530; WABr 5, 415-417). (Bl. 149v-153v:) Luther an Melanchthon (21. Juli 1530; WABr 5, 491-495, hier bis 499 Zeile 88, Fortsetzung s. Bl. 204r; MBW 986). (Bl. 154r-156v:) Die evangelischen Prediger an Granvelle (21. Dezember 1540; Fortsetzung von Bl. 33v; CR 3, 1237, Z. 8 von unten). (Bl. 157r-159r:) Franz Burchard an Gregor Brück (14. Januar 1541; CR 4, 22-24). (Bl. 159v-161r:) Melanchthon an Luther, Justus Jonas und Bugenhagen (4. No-vember 1540; MBW 2540). (Bl. 161v-162v:) Melanchthon an Luther (19. Oktober 1540; MBW 2532). (Bl. 162v-163v:) Melanchthon an Luther (14. November 1540; MBW 2547). (Bl. 165r-170v:) Eigenhändiges Konzept Melanchthons: Philippi Melanchthonis Manuscriptum, h.e. particula Physices ab eo conscriptae (CR 13, Z. 5 von unten bis Z 21; der Text ist die fehlende Lage in einem Konzept von de Anima in der Handschrift UBL, Ms 0358x, vgl. Döring 2, S. 86-87). (Bl. 171r:) [Melanchthon]: Modus legendi sacrae literae 1536 (Schluß von Bl. 174v; CR 3, 1113, Z. 3). (Bl. 171r-171v:) Melanchthon: Modus Legendi sacras Literas (Ende 1529, Anf. 1530; MBW 854). (Bl. 172r:) Melanchthon an seinen Vater Georg Schwarzerdt (Schluß von Bl. 49v; CR 10, 74, Z. 5 von unten). (Bl. 172r-174v:) [Melanchthon] Modus legendi sacrae literae (CR 3, 1110-1113, hier bis 1113, Z. 3; Schluß: Bl. 171r). (Bl. 175r-175v:) N.N.: De ratione discendi. Qui rectam studiorum suorum rati-onem inire ... Theologicum studium plurimum adiuvet. Postea ... (Rest fehlt). (Bl. 176r-176v:) Johannes Brenz an Johann Agricola (3. November 1528; ediert: Adolf Brecher, Neue Beiträge zum Briefwechsel der Reformatoren und ihnen nahestehenden Männer, in: Zeitschrift für die historische Theologie 42 (1872), S. 323-410, hier S. 410). (Bl. 177r-177v:) Melanchthon: Psalmus Cum Invocarem (= Ps 4). Gedicht. (1527; CR 10, 517). (Bl. 178r-179r:) Luther an Johann Agricola (11. September 1528; WABr 4, 557f.). (Bl. 179r-183v:) Johann Agricola an Luther (Mitte September 1528; WABr 4, 562–565, hier bis 565, Z. 96; Fortsetzung: Bl. 1v). (Bl. 184r-186v:) Melanchthon an Conrad Cordatus (15. April 1537; Fortsetzung von Bl. 41v; CR 3, 343, Z. 5 von unten). (Bl. 187r-189r:) Caspar Cruciger an Veit Dietrich (29. August 1537; CR 3, 396-398). (Bl. 189v-191v:) Melanchthon an Johannes Laski (2. Februar 1535; CR 2, 838-841, hier bis 841 Z. 3; Fortsetzung: Bl. 50r; MBW 1536). (Bl. 192r-192v:) Melanchthon an Justus Jonas (7. November 1540; MBW 2543). (Bl. 193r-193v:) Caspar Cruciger an Luther (6. November 1540; WABr 9, 262-264). (Bl. 194r-194v:) Melanchthon an Friedrich Myconius (7. November 1540; MBW 2544). (Bl. 195r-195v:) Caspar Cruciger an Justus Jonas (7. November 1540; CR 3, 1137-1138). (Bl. 196r-199r:) Melanchthon an Luther (17. Dezember 1540; MBW 2582). (Bl. 199v:) Antwort der Protestanten an die Präsidenten (27. Dezember 1540; CR 3, 1254-1256, hier bis 1254, Z. 13; Fortsetzung: Bl. 114r). (Bl. 200r-201v:) Melanchthon an Jean du Bellay (23. April 1535; MBW 1563). (Bl. 201v-203v:) Melanchthon an Johannes Sturm (23. April 1535; MBW 1564). (Bl. 203v:) Johannes Sturm an Melanchthon (9. Juli 1535; CR 4, 1029-1033, hier bis 1029, Z. 9 von unten; MBW 1585). (Bl. 204r-205r:) Luther an Melanchthon (21. Juli 1530; Fortsetzung von Bl. 153v; WABr 5, 494, Z. 88). (Bl. 205v-207r:) Luther an Melanchthon (3. August 1530; MBW 1008). (Bl. 207r-208r:) Luther an Melanchthon (27. Juli 1530; WABr 5, 498-499, hier ab Z. 4; MBW 993). (Bl. 208r-208v:) Luther an Melanchthon (29. Juli 1530; WABr 5, 405-408, hier ab Z. 4; MBW 946). (Bl. 208v-209v:) Luther an Melanchthon (20. September 1530; MBW 1082). (Bl. 209v-210r:) Luther an Melanchthon (15. August 1530; WABr 5, 547-548, hier ab Z. 4; MBW 1026). (Bl. 210r-211v:) Luther an Justus Jonas, Spalatin, Melanchthon und Johannes Agricola (15. Juli 1530; MBW 975). (Bl. 212v-213v:) Melanchthon an Hans Jordan Hertzheimer (5. Januar 1533; MBW 1301). (Bl. 214r-216r:) Negocium Cordati. Causa sine qua non erudite definitur a Ga-leno … declarando. (Bl. 216r-219v:) Conrad Cordatus an Caspar Cruciger (8. September 1536; CR 3, 159, Vorbemerkung zu Nr. 1466, Z. 28f., hier unvollständig). (Bl. 220r-221r:) Valentin Trotzendorff: Nova. De rebus quae in Hungaria ... (Bl. 221v-225v:) Argumentum valde compensiosum Comediae quae in civitate Parisiensi Gallica lingua publice est acta ... 1540. (Bl. 226r:) Literae Ph. M. scriptae ad D. Martinum Lutherum et D. Jonam ex conventu Franckfordensi. (Bl. 226r-227v:) Melanchthon an Luther (3. März 1539; MBW 2154). (Bl. 227v-228r:) Melanchthon an Justus Jonas (4./14. März 1539; MBW 2161). (Bl. 228v-230r:) Melanchthon an Justus Jonas (23. April 1539; MBW 2191). (Bl. 230v-231r:) Melanchthon an Erasmus Reinhold (28. März 1540; MBW 2403). (Bl. 231r-231v:) Melanchthon an seinen Vater Georg Schwarzerdt (o.D.; CR 10, 73-74, hier bis 74, Z 2 von unten). (Bl. 232r-235v:) Fragment aus einer Aufzeichnung des Justus Jonas über Lu-thers Erkrankung und Anfechtung (7. Juli 1527; ediert: Der Briefwechsel des Justus Jonas, bearb. v. Gustav Kawerau, Bd. 1, Halle 1884, S. 105, Z. 7 bis S. 107, Z. 6). (Bl. Iv:) Notiz Lunzes über seine Editionen 1809-1810. (Bl. IIr:) 1595 sowie P D Martini Brief an den Agricola etc., von anderer zeitge¬nössischer Hand Epistolae et alia opuscula Mart. Lutheri et Phil. Melanchtonis a Colero collecta. Msc. (SPr:) Olim-Signatur der UBL 1274t sowie eine Notiz von bibliothekarischer Hand: 235 foll. (davon fol. 165-170 Autogr. Melanchthons aus seinem Concept zu De anima, Ms 0358x). Einliegend: Verzeichnis der Handschrift aus dem 19. Jh.; Kurzbeschreibung der Handschrift in: WABr 14, S. 96-97.Einbandbeschreibung: Pergamentband
Erwerbungsgeschichte: Provenienz: aus dem Besitz von Johann Gottlob Lunze bald nach 1826 in die UBL
Objekteigenschaften: Handschrift[UBL 1274t (Frühere Signatur) ; Ms.2630/1 (Weitere Signatur)]
DE-611-HS-4291675, http://kalliope-verbund.info/DE-611-HS-4291675
Erfassung: 28. August 2025 ; Modifikation: 28. August 2025 ; Synchronisierungsdatum: 2025-09-19T11:16:50+01:00
