Detailed Information
Rituale Zofingen SB Einzeldokumente Stadtbibliothek Zofingen Signatur: StBZ Pa 36
Functions
Rituale Zofingen SB ; Einzeldokumente Stadtbibliothek Zofingen
Signatur: StBZ Pa 36
zweite Hälfte des 15. Jahrhunderts. - 1 Band (58 Blätter), 21 x 15 cm, Lateinisch. - Handschrift
Inhaltsangabe: (Ir) Notizen zur Handschrift, 18./19. Jh. (Iv) leer (IIr) Stempel und Signatur, sonst leer (IIv) leer (IIIr–v) Fragment, siehe Einband (1r–11v) Kalendar (Anlagehand). Cisiojanus Iani prima dies ... Sonntagsbuchstaben, Kalenden, Nonen, Iden. Heilige und Feste der Diözese Konstanz: Fridolin [6. 3.], Udalrich [4. 7.], Pelagius [28. 8.], Verena [1. 9.], Dedicatio ecclesie Constanciensis [9. 9.], Pirmin [3. 11.], Otmar [16. 11.], Konrad [26. 11.]. Nachträge: Theobald [3. 7.], Arbogast [21. 7.], Brictius [13. 11.], Praesentatio BMV [22. 11.], Linus [26. 11.], Saturninus, Chrysantus, Maurus, Daria [29. 11.], Oktav von Andreas [7. 12.]. - Nach 9v ein Blatt herausgeschnitten, Textverlust 1.–31. Oktober (1r–11v) Kalendar (nachgetragene Weiheeinträge):. Patrocinium altaris in sinistro latere ecclesie [17. 1.]; Patrocinium altaris in dextro latere [20. 1.]; Patrocinium in summo altari. Et quorum sanctorum patrocinia peraguntur in altaribus. Eorum pariter relliquie recondite sunt in eisdem [5. 2.]; Nota dedicatio altaris in sinistro latere erit in dominica Oculi omni anno [16.3.]; Summum altare ecclesie Altishusen. Dedicatum est in honore beate Marie virginis [24. 3.]; Altare in dextro latere etiam dedicatum est in honore sancti Diepoldi [6. 4.]; Patrocinium in summo altari. Et eius dedica[tio] celebratur dominica post Jeorii [23. 4.]; Patrocinium in summo altari [29. 6.]; Patrocinium in in sinistro altari [15. 7.]; Patrocinium erit in sinistro altari [21. 7.]; Anno lxxx [darüber von anderer Hand 1480] ecclesia in Altishusen dedicata est in honore sancti Martini episcopi. Et celebrabitur eius dedicatio prima dominica Augusti in perpetuum [1. 8.]; Hic est patrocinium in altari dextro latere ecclesie [8. 8.]; Dominica prima post nativitatem Mari[e] erit dedicatio altaris in dextro latere ecclesie [8. 9.]; Dedicatio ab antiquo [1. 11.]; Patrocinium in sinistro altari [6. 11.]; Patrocinium in summo altari [11. 11.]; Patrocinium altaris in sinistro latere [4. 12.] (1r–11v) Kalendar (nachgetragene Jahrzeiteinträge):. [4v] Anniversarium Rüdi Lengwylers uxoris et antecessorum suorum ... Item uff sant Georgii tag ist jarzitt Hanssen Lindenman von Nünwilen ... Item Jerg Schöwen von Amerseschwil hait geben ... [6v] Anniversarium Anna Auerstnein [?] ... [9r] Anna Grützerin von Costentz haut geben an dis kirchen ain messgewand ... Anno [14]lxxx2°. [10v] Item Peter Willer Groshans und Hans Diewiler von Gralatzhussen habend geben ... (12r) Ordo ad visitandum infirmum. >[O]rdo ad visitandum infirmum cum oleo sacro ...< Textanfang, vgl. 13r, unvollständig; Federproben (12v) leer (13r–20r) Ordo ad visitandum infirmum. >[O]rdo ad visitandum infirmum cum oleo sacro. Ingrediendo sacerdos domum infirmi dicat<. Pax huic domui ... – ... et spiritus + sancti descendat super te et maneat semper. Amen. >Item septem psalmi possint eciam in via legi dum de ecclesia itur ad infirmum< 13v Litanei (20r–22v) Ordo ad benedicendum matrimonium. >[O]rdo ad solemnisandum matrimonium et primo legatur ewangelium Iohannis<. Inicium sancti ewangelii secundum Iohannem. In principio ... – ... et multiplicentur in longitudine dierum. Per dominum nostrum Ihesum. [20v] Lieben ersamen cristen es sind hie gegenwurtig zway ersarmen menschen nemlich N und N die wellent nach ordnung der hailigen cristenlichen kilchen entpfachen ... das loblich und erwurdig sacrament der hailigen ee ... (23r–24r) Benedictio vini sancti Johannis. >Benedictio vini in die sancti Iohannis ewangeliste<. [A]diutorium nostrum in nomine domini. ... >Oremus<. [D]eus qui mirabili potentia vinum producis ex vite ... [D]eus cuius potencia Iohannes apostolus et ewangelista venenosi potionis toxitum illesus evasit ... [23v] [D]eus et pater domini mei Ihesu Christi cuius verbo celi firmati sunt ... [24r] [T]e ergo domine suppliciter deprecamur ut benedicere et sanctificare digneris hanc creaturam vini meritis dilecti Iohannis ... - Franz, Adolph. - Die kirchlichen Benediktionen im Mittelalter. - Bd. 1, Freiburg 1909, S. 319 [2] und S. 307 (24v–26r.) Benedictio salis et aquae. >Exorcismus salis et aque in dominicis<. [E]xorcizo te creatura salis per deum + vivum per deum + per deum + sanctum per deum qui te per Heliseum prophetam in aquam mitti iussit ... - Franz, Benediktionen, Bd. 1, 145f. [1–5] (26r–30v) Benedictio candelarum et cerae. >Benedictio cere in purificacione sancte Marie virginis<. Postquam impleti sunt dies purgacionis ... 26v >Oracio<. [E]xaudi quesumus domine plebem tuam et que exintrinsecus annua tribuis ... >Oracio<. [S]ancta Maria mater domini nostri Ihesu Christe [sic] et virgo perpetua cum omnibus sanctis intercedere digneris ... >Benedictio candelarum sequitur<. [B]ene + dictio domini Ihesu Cristi hanc creaturam cere supplicantibus nobis et infunde ei per virtutem sancti cru + cis tuam benedictionem celestem ... [27v] [B]ene + dico te creatura creatura cere in nomine dei + omnipotentis et filii eius unigeniti et spiritus sancti ... >Oracio<. [D]eus eterne lumen indeficiens qui h...tas (?) luce inmarcessibili illuminans omnem hominem ... [28r] [A]desto supplicacionibus nostris omnipotens deus ..., [D]omine deus creator celi et terre rex regum et dominus dominancium exaudi nos indignos ... [29r] [V]ere dignum ... fons et origo tocius luminis ... [30v] Domine Ihesu Criste qui hodierna die in nostre carnis substancia inter homines apparens a parentibus in templo es presentatus ... - Franz, Benediktionen, Bd. 1, S. 446 [I,2], S. 451f., [5,6,7]. (31r–33v) Benedictio cinerum. >Benedictio cinerum. In capite ieiunii benedicat cineres dices<. Dominus vobiscum. >Oremus<. [E]xorcizo te cinis in nomine dei patris + omnipotentis ... qui per ignem in favillam converti precepit ... 31v [O]mnipotens semper deus metuentibus ... [D]eus qui non mortem sed penitenciam desideras ... 32r [D]eus qui humilitate flecteris et satisfacione placaris ... 33v >Oratio<. Omnipotens sempiternus deus qui Ninivitis in Cilicie et cinere penitentibus indulgencie tue remedia contulisti ... - Vgl. Franz, Benediktionen, Bd. 1, S. 465 (34r–38v) Benedictio in palmis. >Incipit [o]rdo con[secrandi] et bene[dicendi] palmarum ...<. [Rubrik wegen Feuchtigkeitsschaden kaum lesbar.] In diebus illis. Venerunt filii Israel in Helim ubi erant duodecim fontes aquarum ... [Ex 15,27–16,12]. [35r] Collegerunt pontifices et pharisei concilium ... [Io 11,47–50]. [35r] >Ewangelium secundum Mathiam<. In illo tempore cum appropinquasset Ihesus ... [Mt 21,1–9]. [36r] >Oracio<. Deus cuius filius pro salute humani generis de celo descendit ... >Benedictio omnium<. Exorcizo te omnis creatura florum et frondium ... - Franz, Benediktionen, Bd. 1, S. 490–493, [11, 3 erweitert, 9, 10 erweitert]; 37r Präfation vgl. Franz, Benediktionen, Bd. 1, S. 498; Franz, Benediktionen, Bd. 1, S. 492–496 [15, 2. Teil; 6, 17] (38v–39v) Benedictiones alimentorum in pascha. >In die pasce benedictiones super lardi [sic]<. Deus qui per resurrectionem filii tui pascalia nobis gaudia contulisti … >Benedictio casei<, >Benedictio ovorum<. 39v >Bendictio panis<. - Franz, Benediktionen, Bd. 1, S. 589 [14], 592, 248 [2]. (39v–55v) Officium et orationes pro defunctis. >Sequitur vigilia mortuorum invitatorium<. Circumdederunt me gemitus mortis ... – ... >Pro congregacione<. Deus venie largitor et humane salutis amator quesumus inmensam clemenciam tuam: Ut nostre congregaciones fratres et sorores omnesque benefactores nostros qui es hoc seculo transierunt intercedente //. Bricht ab, nach 55v sind zwei Blätter herausgeschnitten. - Responsorienreihe von Konstanz: Ottosen, Knud. - The responsories and versicles of the Latin Office ofthe Dead. - Aarhus 1993, S. 130, Nr. 14-72-24 / 32-68-57 / 28-38-1Blüte X-förmig I, Buchbinder [Buchbinder]
https://swisscollections.ch/Record/991170513303405501 (Katalogeintrag in swisscollections)
Einband: Halblederband mit Holzdeckeln, 16. Jh. Einband aus der Werkstatt „Blüte X-förmig I“ (EBDB Werkstatt-Nr. w000011, tätig 1473–1516 in Konstanz); Streicheisenlinien, Einzelstempel (EBDB Stempel-Nr. s000390 und s000521). Ehemals eine nach hinten schliessende Kantenschliesse, auf dem Vorderdeckel Messingbefestigung erhalten. Auf dem Rücken, in Tinte "Missale". Neue, eingeklebte Vorsatzblätter (I, II), Papier. Abgelöste Urkundenfragmente zur Einbandverstärkung: Dokument, ausgestellt von Johann Stock von Eberstadt, Universität Heidelberg, für Heinrich Fillinger aus Konstanz, datiert "14 kalendas Iulii anno 1498". Abgelöstes altes Spiegelblatt (III), Antiphonar, vermutlich aus Konstanz, 11./12. Jh., neumiert
Angaben zur Herkunft: Herkunft: Diözese Konstanz nach den Heiligen im Kalendar und der Responsorienreihe im Totenoffizium. Nach den Einträgen im Kalendar im 15./16. Jh. in Gebrauch in der Kirche in Altishausen (Kanton Thurgau). Nach Bruckner in Altshausen, Landkreis Ravensburg. 1r "Biblioth. Zoffing.", 18. Jh. sowie Stempel "Bibliothek Zoffingen", 19. Jh. Verzeichnet im Standortkatalog der Stadtbibliothek Zofingen vom Ende des 18. Jahrhunderts (Pb 74i), S. 302. IIr Stempel "Stadtbibliothek Zofingen", 20. Jh.
Pfad: Einzeldokumente Stadtbibliothek Zofingen
CH-002121-2-991170513303405501, http://kalliope-verbund.info/CH-002121-2-991170513303405501
Modifikation: 15.12.2021