Detailed Information
Exempla ; Varia ad passionem domini ; Johannes Mulberg ; Antonius de Parma ; Jacobus de Voragine ; Ps.-Beda Venerabilis ; Otto Lucensis ; Gualterus de Mauritania KB Aargau Einzeldokumente Aargauer Kantonsbibliothek Signatur: AKB MsWettF 26:6
Functions
Exempla ; Varia ad passionem domini ; Johannes Mulberg ; Antonius de Parma ; Jacobus de Voragine ; Ps.-Beda Venerabilis ; Otto Lucensis ; Gualterus de Mauritania KB Aargau ; Einzeldokumente Aargauer Kantonsbibliothek
Signatur: AKB MsWettF 26:6
Mulberg, Johannes (1350-1414) [Verfasser], Antonius, de Parma (ca. um 1310/23) [Verfasser], Jacobus, Genua, Erzbischof (1228-1298) [Verfasser], Beda, Heiliger (672-735) [Verfasser], Otto, Lucensis (ca. 12. Jh.) [Verfasser], Gualterus, de Mauritania (-1174) [Verfasser], Iordanus, de Quedlinburgo (1300-1380) [Verfasser]
1. Viertel des 15. Jahrhunderts. - 1 Band (294 Blätter), 28 x 20,5-21,5 cm, Lateinisch. - Predigt, Handschrift
Inhaltsangabe: Teil 1. (Ir) Inhaltsverzeichnis Teil 1. (Iv) Besitzeintrag, sonst leer Teil 1. (1r-8v) Index exemplorum Bl. 1 weitgehend abgerissen Teil 1. (9r-11v) leer Teil 1. (12r-82r) Exempla, legendae et historiae, 1. Hälfte. [12r] >De Udone terribile prodigium<. Anno domini millesimo centesimo quinquagesimo Ottone tercio imperante et apud Partinopolim ... [59v De filio comitis Conradi Hirshowe]. [O]rdinacio. Ordinacio dei non potest impediri ... Anno domini millesimo quindecimo comes Conradus iram imperatoris timens ... - ... [60r] et in loco nativitatis sue deo Hirsowe monasterium construxit. Hoc valet ad fortunam - zu 12r ff.: Palmer, Nigel F. Artikel. - Udo von Magdeburg, in: Verfasserlexion, 2. Aufl. 2, Bd. 9 (1995), Sp. 1213-1220. Teil 1. (82r-139v) Exempla, legendae et historiae, 2. Hälfte. [82r De xv signis ante diem iudicii]. [H]ec sunt signa quindecim dierum ante diem iudicii ... Prima die erigit se mare in altum xl cubitis super altitudines moncium ... [125v De mirabilibus Rome diversis] Murus urbis Rome habet turres ccc, castella xlviii, propugnacula vii millia et nonaginta, portas xii ... [133v De consecratione capellae loci Heremitarum cum privilegio]. [C]unctipotens rex angelorum suos ... 134r [L]eo episcopus servus servorum dei etc. Convenit apostolico moderamini ... 135r De paradyso terrestri. [P]aradisus est versus orientem tenens aerem sub se … Insgesamt 342 Stücke; verzeichnet ist hier nur eine Auswahl. 137r Schemazeichnung. Insgesamt werden als Quellen u. a. folgende Werke und Autoren genannt: Dialogi Gregors des Grossen, Evangelium Nicodemi, Leges Langobardorum, Vitas patrum, Augustinus, Ambrosius, Caesarius von Heisterbach, Hieronymus, Hugo Cluniacensis, Jacobus de Vitriaco, Johannes de Altavilla, Johannes de Rupella, Petrus Alfonsi, Petrus Damiani, Valerius Maximus - zu 134r: Tischler, Matthias M. - Die Christus- und Engelweihe im Mittelalter. - Berlin 2005, S. 96f., 94f. Teil 1. (139v) Nachtrag. Gwibertus de Cornato [Guibertus de Tornaco?] alio nomine Bonaventura dictus ... Teil 1. (140r-141v) leer Teil 2. (142ra-155rb) Expositio dominicae passionis cum orationibus. Inspice et fac ... [Ex 25,40]. Etsi Christus ubique in scriptura vocatur mons ratione summitatis sue excellentissime perfectionis ... - ... tibi consepultus tecum merear ad resurreccionis gloriam pervenire. Amen Nur 142ra-142va entsprechen Iordanus de Quedlinburgo, De passione domini articuli LXV, Basel, Universitätsbibliothek B IX 30, 1r-3r. Wohl irrtümlich mit diesem Werk des Iordanus identifiziert bei Zumkeller, Manuskripte, Nr. 646 und Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 5141 mit Supplementum, beide mit Erwähnung der Hs. Nicht identisch mit 172ra-191rb unten. Gleiches Initium bei Schneyer, Johannes Baptist. - Repertorium der lateinischen Sermones des Mittelalter, 9 Bde. - Münster Westfalen 1969-1980, Bd. 3, S. 813, Nr. 60 - Zumkeller, Adolar Artikel Jordan von Quedlinburg, in: Verfasserlexikon, 2. Aufl., Bd. 4 (1983), Sp. 853-862 Teil 2. (155va-157vb) Notae.. Nota quod illa hora qua Adam fuit formatus ... [156rb] Nota quod tres sunt status generales totius mundi ... Von der Hand des Konrad Schlatter Teil 2. (158r-166r) Passio domini una ex quatuor commixta. >Passio domini nostri Ihesu Christi secundum omnes quatuor ewangelistas<. [I]hesus ante sex dies pasche venit ... - ... illi autem abeuntes munierunt sepulchrum signantes lapidem cum custodibus In den Randspalten zahlreiche Glossen von Autoritäten, z. B. Augustinus, Ambrosius, Bernardus Teil 2. (166v) Nota. Passio Christi est figurata in ymolacione Ysaac ... Von der Hand des Konrad Schlatter Teil 2. (167r-168v) In vigilia sancta paschae / >In vigilia sancta pasche<.. Venite et videte ... [Mt 28,6]. Notandum domini locus triplex est ... - ... mixte fluent aromata et lacrime. [168v] Hec est dies ... [Ps 117,24]. Letare gaudere et exultare debemus in hac die ... Teil 2. (169r) leer Teil 2. (169v-170v) Meditatio. >Dominica passio quomodo est meditanda<. [D]eus propicius esto mihi peccatori ... [Lc 18,13] O mi domine Christe ego omnino vacuus et inutilis servus tuus ... - ... postulare a porta inferi ... animas eorum. [Anschliessend] Hec ex Holcot ... Dixit ad quosdam ... - ... 4(or) superbie signa Teil 2. (170v-171v >Nota exempla<.) Notae.. Aliqui crescunt in sciencia ... [171r] Nota contra illos qui non integre servant ordinem ... Nota pulchra de inquietis fratribus ... Von der Hand des Konrad Schlatter Teil2. (172ra-191rb) Expositio dominicae passionis. [I]nspice et fac ... [Ex 25,40]. Etsi Christus ubique in scriptura dicatur mons ratione summitatis sue excellentissime perfectionis ... - ... cognosce anima mea cognosce hic est dominus Ihesus. Nur 172ra-rb entsprechen Iordanus de Quedlinburgo, De passione domini articuli LXV, Basel, Universitätsbibliothek B IX 30, 1r-3r. Wohl irrtümlich mit diesem Werk des Iordanus identifiziert bei Zumkeller, Manuskripte, Nr. 646 und Stegmüller, Repertorium biblicum Nr. 5141 mit Supplementum, beide mit Erwähnung der Hs. Nicht identisch mit 142ra-155rb oben. Gleiches Initium bei Schneyer, Bd. 3, S. 813, Nr. 60 - Zumkeller, Adolar. - Artikel Jordan von Quedlinburg, in: Verfasserlexikon. 2. Aufl., Bd. 4 (1983), Sp. 853-862 Teil 2. (191va-192rb) Excerpta diversorum sermonum. Bernardus: O duri et insensati filii Adam quos non emollit benignitas ... Egredimini filie Syon ... [Ct 3,11]. Vox ecclesie de Christo quia heu corda hominum sic indurata sunt per peccata diversa ... [191vb] In mortuum perduc [statt produc] lacrimas ... [Sir 38,16]. In morte magnorum virorum ad plorandam [sic] conveniunt multi primo filii et filie ... [192ra] Christus dilexit nos et lavit nos ... [Apc 1,5f.]. Notandum quod tripliciter Christus dilexit nos: Gratuite quia in dileccione nos prevenit ... Zu 191vb: Initium ähnlich Schneyer, Repertorium, Bd. 1, S. 168, Nr. 260 Teil 2. (192rb-194vb) Sermo / Johannes Mulberg. >Sequitur sermo de passione domini feria 2a post palmarum patris Iohannis Mulberg<. Benedictus qui venit ... [Mt 21,9]. Heri scilicet festo palmarum cordibus nostris intravimus cum Ihesu in Ierusalem ... - ... ad maiestatis tue honorem cunctis proficiat ad salutem. Mit deutschen Einschüben, z. B. 193rb ex superhabundantia wie mit ein übermesse Von der Hand des Konrad Schlatter - Neidinger, Bernhard / Ruh, Kurt. - Artikel Mulberg, Johannes OP, in: Verfasserlexikon, 2. Aufl., Bd. 6 (1987), Sp. 729, Hs. erwähnt Teil 2. (195ra-208rb De passione domini.) De passione domini. >Sequitur passio domini valde bona<. [E]n morior cum nihil horum fecerim ... [Dn 13,43]. Maior angustia et afflictio et maior dolor ... - ... in suis profundis vulneribus tumulemur. Quod nobis eius meritis gloriosis prestare dignetur ... Amen. [Mit deutschen Texteinschüben, z. B. 195ra] Hüt ist durch uns alle fryheit gevangen ..., [195rb] Hüt hat den burnen aller sůßikeit gedürstet ..., - Zu 195rb: gedruckt bei Binz, Gustav. - Die deutschen Handschriften der öffentlichen Bibliothek der Universität Basel, Bd. 1. - Basel 1907, S. 255. Teil 2. (208v) leer Teil 2. (209ra-213ra) Passio domini una ex quatuor commixta.. Et ymno dicto exierunt in monte Oliveti [Mt 26,30]. Egressus ergo Ihesus trans tor[r]entem Cedron ubi erat ortus in quem introivit ipse et discipuli eius [Io 18,1] ... - ... Et verum est testimonium ut scriptura impleretur: Os non comminuetis ex eo et iterum alia scriptura dicit videbunt in quem tra[n]sfixerunt [Io 19,36]. >Explicit< Teil 2. (213rb-231va) Sermones tres in passione domini. Dominica in palmis / Antonius de Parma. Ante sex dies ... [Io 12,1]. Primo ut servemus morem Iudeorum qui septem dies precedentes ... 216rb Cena domini. Ante diem pasce sciens Ihesus ... [Io 13,1]. Hec dies sortita est unum nomen quod numquam alia dies habuit vel habebit. Dicitur enim cena domini ... [218vb Parasceve]. Egressus Ihesus trans tor[r]entem ... [Io 18, 1]. Considerando diem hodiernam nescio cogitare quod melius sit ... 219ra Egressus Ihesus ... Ego nescio quomodo possim vobis hodierno die facere magis convenientem ... predicacionem ... - ... ut firmiter credamus deum esse largum in misericordia, qui sic affluenter sanguinem suum fudit pro nostra miseria ... Amen - Zu 219ra: vgl. Schneyer, Repertorium, Bd. 1, S. 294, Nr. 72, Initium und Explicit entsprechen Solothurn, Zentralbibliothek S I 213, 106r-114v Teil 2. (231vb-233va) Sermo / Jacobus de Voragine. Inspice et fac ... [Ex 25,40]. Christus enim tamquam liber exemplaris ... - ... ad imperium sublimatis beneficia valeant obtinere - Schneyer, Repertorium, Bd. 3, S. 244, Nr. 284. Teil 2. (233va-235va) Sermo. Vespere autem sab[b]ati ... [Mt 28,1]. Heri in sero id est post vesperas fuit sepultus dominus noster ... - ... manifesta est visio Christi ubi videbimus eum sicuti est ... - Initium ähnlich Schneyer, Repertorium, Bd. 1, S. 294, Nr. 73 (Antonius de Parma) Teil 2. (235vb) leer Teil 2. (236ra-243rb) De meditatione passionis Christi per septem diei horas / Ps.-Beda Venerabilis. Septies in die laudem dixi tibi [Ps 118,164]. Rogasti frater me ut aliquem modum contemplandi in passione Christi tibi monstrem ... - ... Et hoc de completorio dicta sufficiant ... Amen. - Vgl. Patrologiae cursus completus, Series latina, ed. Jacques-Paul Migne, Bd. 94, Paris 1862, Sp. 561-568, stark erweitert Teil 2. (243va-244rb) Notae.. Incipit 7 divisio in qua agitur de concordia 7. ecclesie temporum et 7 dierum origenalium [sic] et eorum operum ... [244ra] Hoc ex libro edito a fratre Ni Lampesa [Campesi?] magistro sacre pagine ordinis fratrum Predicatorum. Von der Hand des Konrad Schlatter Teil 2. (244v-246v) leer Teil 3. (247ra-286vb) Summa sententiarum / Otto Lucensis. >Sentencie magistri Hugonis de sacramentis, de fide et spe<. [Praefatio:] Que in nobis sunt omnipotenti reddere rationem ut ait Petrus in epistula sua ... [Text:] >De fide<. Fides ergo ut ait apostolus est substancia sperandarum rerum ... - ... suscipit per invocacionem sancte trinitatis - Stegmüller, Friedrich. - Repertorium commentariorum in sententias Petri Lombardi, 2 Bde. - Würzburg 1947, Nr. 837 Teil 3. (286vb-293vb) De coniugio / Gualterus de Mauritania. [C]oniugium quod et matrimonium appellatur ... - ... nec me ullas nupcias damnacione // Bricht im 21. und letzten Kapitel ab - Stegmüller, Repertorium commentariorum, Nr. 271https://swisscollections.ch/Record/991170516238405501 (Katalogeintrag in swisscollections)
Material: Papier Einband: Mit rotem Leder bezogene Holzdeckel, 15. Jh. Ehemals zwei nach vorn greifende Kantenschliessen. In den Fälzen liturgische Fragmente, Pergament, 14. Jh. Signakel aus Pergamentfragmenten, 12. Jh. Spiegelblätter Pergament; Spiegelblatt vorn mit Bibliotheksignatur "xxiiii", Spiegelblatt hinten Urkundenfragment, 15. Jh. Einband nachträglich schwarz gesprenkelt. Gelber Schnitt. Nachträglich angebrachter brauner Lederrücken mit Goldprägung und rotem Titelschild "Col[l]ectio variorum N. VI", 18. Jh., die darunter stehende Wettinger Bibliotheksignatur, nach Schönherr Q.I.18, von einem späteren Papierschild verdeckt
Angaben zur Herkunft: Dominikanerinnenkloster St. Maria Magdalena an den Steinen, Basel, Iv "Iste liber est sororum ad lapides civitatis Basiliensis ordinis Predicatorum, que mihi fratri Cůnrado Schlatter concesserunt", darüber durchgestrichen: "Iste liber est sororum ad lapides civitatis Basiliensis ... Cůnradi Schlatter qui pro tunc fuit ... confessor". Konrad Schlatter, vermutlich der ältere der beiden Namensträger aus der ersten Hälfte des 15. Jhs., war Dominikanerprior und seit 1428 Beichtvater der Dominikanerinnen von St. Maria Magdalena an den Steinen, Helvetia sacra IV, 5, 1, S. 249-252, vgl. Schiewer, Hans-Jochen. - Artikel Schlatter, Konrad OP, in: Verfasserlexikon, 2. Aufl., Bd. 8 (1992), Sp. 706-709. Im 18. Jh. Wettingen OCist, vgl. Einband und Inhaltsverzeichnis, Ir. 2r, 53r, 139v, 142r, 171v, 172r, 208r, 209r und 293v Stempel "Kantonsbibliothek Aargau", 19.-20. Jh.
Pfad: Einzeldokumente Aargauer Kantonsbibliothek
CH-002121-2-991170516238405501, http://kalliope-verbund.info/CH-002121-2-991170516238405501
Modifikation: 15.12.2021