Detailed Information
Diurnale Ocist KB Aargau Einzeldokumente Aargauer Kantonsbibliothek Signatur: AKB MsBNQ 50
Functions
Diurnale Ocist KB Aargau ; Einzeldokumente Aargauer Kantonsbibliothek
Signatur: AKB MsBNQ 50
1440. - 1 Band (189 Blätter), 28 x 20 cm, Lateinisch. - Liturgische Handschrift, Handschrift
Inhaltsangabe: (1r–99r) Proprium de tempore. // ria domus domini. Alleluia. Evovae. >Zů iii antiphona<. Erunt prava in directa ... –hic est propheta qui venit in mundum Mit deutschen Rubriken. Prim in der Woche nach dem 4. Adventssonntag – 25. Sonntag nach Pfingsten - Entspricht weitgehend Huot, François. - L’Antiphonaire cistercien au XIIe siècle d’après les manuscrits de la Maigrauge, in: Zeitschrift für Schweizerische Kirchengeschichte 65 (1971), S. 302-414, hier S. 332, Nr. 15 – S. 359, Nr. 87, ohne Nr. 58, zum grossen Teil ohne Nokturnen (99r–111v) Hymnar. >In nativitate domini ymnus<. Intende qui regis Israhel ... - AH 50 Nr. 8, 53 (5–7, sowie Memento salutis auctor ...), 10, AH 51 Nr. 60, 75, RH 4018, AH 51 Nr. 74, AH 50 Nr. 12, AH 51 Nr. 83, 87, 89 (1–5), 92, 91 (Weinmann, Carl. - Hymnarium Parisiense. Das Hymnar der Zisterzienser-Abtei Pairis im Elsass. Aus zwei Codices des 12. und 13. Jahrhunderts herausgegeben und kommentiert. (Veröffentlichungen der Gregorianischen Akademie zu Freiburg/Schweiz, hrsg. von P. Wagner, Heft II), Regensburg 1905, Nr. 12, 13, 15, 16, 18, 19, 21, 23, 24, 26, 27, 29, 30) (112r) Notiz zu Auftraggeber und Besitzer, siehe Geschichte (112r–v) Oratio. Salve virgo virginum, stella matutina, consolatrix hominum ... Von anderer Hand, gereimt (113r–185v) Proprium de sanctis, Stephanus – Andreas. >In nativitate sancti Stephani in vesperis commemoratio<. Stephanus autem plenus gracia ... – ... suscipias me discipulum eius qui pependit in te. Evo[v]ae 114r Johannes Ev. 115v Innocentes. 117v Agnes. 119v Conversio Pauli. 122v Purificatio BMV. 126v Agatha. 128v Benedictus. 132r Annuntiatio BMV. 136r Marcus Ev. 137r Robertus abbas. 137v Philippus und Jacobus. 139r Inventio crucis. 141r Johannes ante portam latinam. 143v Johannes Bapt. 146v Petrus und Paulus. 150v Translatio Martini. 154r Maria Magdalena. 156v Laurentius. 162r Assumptio BMV. 166v Bernhardus. 169v Decollatio Johannis Bapt. 171r Nativitas BMV. 174r Exaltatio crucis. 176r Omnes sancti. 178r Martin. 181r Caecilia. 183r Clemens. 184r Andreas. Entspricht weitgehend Huot, L'Antiphonaire, S. 359, Nr. 88 – S. 374, Nr. 114; S. 386f., Nr. 133; S. 374, Nr. 115 – S. 376, Nr. 117; S. 377, Nr. 119 – S. 379, Nr. 123, zum grossen Teil ohne Nokturnen; zusätzliche Feste: 141v Petrus von Tarentaise, 150v Translatio Benedicti, 159r Corona spinea. Vor Bl. 176 fehlt mindestens ein Blatt, Textverlust: Schluss Exaltatio crucis, Michael und Beginn von Omnes sancti. Vor Bl. 184 fehlt ein Blatt: Textverlust Schluss Clemens – Anfang Andreas (186r–189r) Dedicatio ecclesiae. >In dedicacione in vesperis antiphona super psalmos<. O quam metuendus est ... – ... huic domui salus a deo facta est. Alleluia. Evovae - Huot, Antiphonaire, S. 385, Nr. 131, ohne Nokturnen. (189r–v) Commune sanctorum. >In nativitate ewangelistarum antiphona ad Magnificat et responsorium quere in festo sancti Marci. Responsorium<. Quatuor animalia ... – ... non cessant nocte ac die dicere // - Bricht ab, nur Evangelisten. Huot, Antiphonaire, S. 380f., Nr. 125, ohne NokturnenWülflinger, Rudolf (-1445) [Auftraggeber]
Kloster Gnadenthal [Vorbesitzer]
https://swisscollections.ch/Record/991170517368805501 (Katalogeintrag in swisscollections)
Material: Pergament Einband: Mit hellem Leder bezogene Holzdeckel, 20. Jh. Zwei nach vorn greifende neue Kantenschliessen. Alter Lederbezug des hinteren Deckels nach Bl. 189 eingebunden, gehört zum Einband des 16. Jhs.: Streicheisenlinien, Einzel- und Rollenstempel, ehemals 5 Buckel und zwei nach vorn greifende Kantenschliessen. Auf Bl. 113, 171 und 178 Signakel aus farbigem Papier. Spiegelblätter Pergament, vorderes Spiegelblatt neu, hinteres Spiegelblatt alt mit Notiz "Das buoch ist ganz alt ...", 18. Jh. Auf dem hinteren Spiegelblatt Couvert mit Fotografien vor der Restaurierung von 1981 sowie kleinen Pergamentfragmenten, 12./13. Jh.
Angaben zur Herkunft: Gnadental OCist: 112r "Anno domini millessimo quadringentessimo quadragessimo venerabilis in Christo pater et dominus dominus Růdolfus Wilflinger abbas divina disposicione monasterii [am Rand eingefügt] Marisstelle hunc presentem librum ordinavit et comparavit una cum aliis libris scilicet Graduali, Antiphonario etc. nostro conventui pro quo et suis iugiter orare tenemur et assidue. Gnadental". Das Zisterzienserinnenkloster Gnadental war 1394/96 vom Generalkapitel der Abtei Wettingen unterstellt worden, Helvetia sacra, hrsg. v. Albert Bruckner u. a., Bern 1972ff., Bd. III, 3, 2, S. 729. Abt Rudolf Wülflinger (1433–1445, Helvetia sacra III, 3, 1, S. 458f.), sein Wappen findet sich in der historisierten Initiale 171r, hat 1438 für das Kloster Wettingen ebenfalls ein Antiphonarium anfertigen lassen; heute Bern, Burgerbibliothek Cod. A 6 (Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz in lateinischer Schrift vom Anfang des Mittelalters bis 1550, bearb. v. Beat M. von Scarpatetti u. a., Bd. 2, Dietikon-Zürich 1983, Nr. 1). 2v, 116v und 189v Stempel "Kantonsbibliothek Aargau", 19.–20. Jh.
Pfad: Einzeldokumente Aargauer Kantonsbibliothek
CH-002121-2-991170517368805501, http://kalliope-verbund.info/CH-002121-2-991170517368805501
Modifikation: 15.12.2021